ZWYCIĘSKIE ZASADY JOGI: NIJAMY

Drugim stopniem w ośmiostopniowej ścieżce jogi są nijamy, nakazy – zasady, których zadaniem jest trzymanie naszego umysłu w karbach i jego rozwój we właściwym kierunku. Nasz umysł stanowi narzędzie duszy służące do poznawania i eksplorowania materialnego świata oraz do jej samorealizacji w tym świecie. Dzięki temu jest bardzo plastyczny i chłonny. Jedną z podstawowych zasad jego działania jest to, że co zostanie przez niego wchłonięte, tym on się staje. Na czym się nasz umysł skupi to się rozwija i wydaje owoce stosownie do jakości przedmiotu skupienia. W myśl przysłowia: „Czym skorupka za młodu nasiąknie tym na starość trąci.” A to, co umysł zaakceptuje jako swoje, trudno potem z niego wyrugować. Później trzeba się sporo natrudzić i zużyć dużo energii, aby zmienić zapisane w nim wzorce. Świat, w którym żyjemy jest pełen energii i informacji o różnej wartości. Aby nie dostały się w obszar naszego umysłu śmieci, aby uchronić nas przed tym, zostały powołane do życia te przynoszące pomyślność zasady. Kultywowanie ich tworzy w naszym umyśle dogodne i bezpieczne środowisko do wszelkich działań tak w sferze rozwoju duchowego jak i działań stricte materialnych. To w konsekwencji przynosi pomyślność we wszystkich dziedzinach naszego życia i prowadzi do zwycięstwa na ścieżce rozwoju duchowego.

Na nijamy składają się następujące zasady:

1. Saucha

Saucha to zachowanie czystości tak zewnętrznej jak i wewnętrznej w całej przestrzeni naszego życia. Nasze ciało, pomimo że często sobie tego nie uzmysławiamy, jest świątynią nieśmiertelnego ducha i naszym obowiązkiem jest dbać o tą świątynię z należytą troską. Codzienną dokładną higienę całego ciała zalecają święte pisma wszystkich religii. To podstawa naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Szczególną uwagę powinniśmy przykładać też do tego co spożywamy, bowiem to tak jak z umysłem co wejdzie do środka, to wbudowuje się w nasze ciało i zaczyna oddziaływać na stan zdrowia i świadomości. Poleca się pożywienie satwiczne a więc świeże, wolne od chemicznych dodatków, konserwantów i trucizn. Przy posiłkach gorących pożywienie jest satwiczne nie dłużej jak 3 godziny od ugotowania. Kolejnym zagadnieniem jest czystość myśli słów i czynów. Zaleca się ustawiczną kontrolę swoich myśli i swojego języka, one bowiem kierują czynami. Myśli nasze i słowa powinny być gładkie, prawdziwe i nie raniące. Aby tak było, trzeba powstrzymać wypływ negatywnych emocji takich jak lęk, zawiść, pożądanie, nienawiść, chciwość, duma i pycha a zwłaszcza gniew, niszczący w jednej chwili całą naszą zasługę i pomyślność, wynikającą z dobrych uczynków i duchowej praktyki. Saucha to też higiena otoczenia. Czystość, ład i porządek przestrzeni, w której żyjemy to też składniki naszego życia i naszej świadomości. Im bardziej jesteśmy uporządkowani, tym tak naprawdę łatwiej nam się żyje. W skład higieny otoczenia wchodzi też dbanie oto, by w naszym otoczeni byli ludzie o wzniosłej naturze, w myśl zasady z kim przestajesz taki się stajesz. W konsekwencji jest to dążenie do świętości ciała i ducha.

2. Santosha

Krótko rzecz ujmując to utrzymywanie wewnętrznego stanu zadowolenia i równowagi wewnętrznej bez względu na pojawiające się okoliczności. Jogin powinien zachować niezachwianość i obojętność wobec pochwał jak i nagan, zdając sobie sprawę, że są chwilowym wytworem okoliczności spowodowanych jego karmą. To samo dotyczy pomyślnych lub niepomyślnych sytuacji pojawiających się często na przemian w życiu. One również są odbiciem tylko indywidualnej karmy i nie mają nic wspólnego z wieczną, zanurzoną w szczęściu jaźnią.

3. Tapas

Dyscyplina wewnętrzna i żarliwość w działaniu – najpełniej określają tę zasadę. Przede wszystkim odnosi się ona do systematycznego rozwijania podjętej praktyki duchowej. Aby przyjęta przez nas praktyka przyniosła oczekiwany skutek powinna być wykonywana systematycznie i żarliwie. Systematycznie i zdyscyplinowanie bez względu na okoliczności i to czy nam się tego chce czy nie. Żarliwie to znaczy całym sercem, całym zaangażowaniem i oddaniem temu, co robimy. Ale ta zasada tak naprawdę dotyczy całego naszego życia. W każde nasze działanie, każdą najdrobniejszą nawet czynność, powinniśmy angażować się żarliwie i bez reszty, tak jakbyśmy ją spełniali dla samego Boga. Dyscyplina w tym aspekcie uchroni nas przed jedną z największych trucizn naszego życia – przed zaniechaniem działania. Tapas przyrównywany jest do jasnego ognia spalającego powoli wszystkie przeszkody i trudności stojące przed nami i zagradzające nam drogę do wyzwolenia. Jeśli rozwiniemy w sobie energię tapasu, to z czasem wszystkie działania podjęte przez nas zakończą się sukcesem, a nasz umysł stanie się niezwyciężony.

4. Swadhjaja

Swadhjaja nakazuje poszerzenie pola świadomości, mądrości i wiedzy poprzez koncentrację, introspekcję, samoobserwację i studiowanie świętych tekstów. Wyćwiczenie koncentracji naszego umysłu to jedno z podstawowych zadań w rozwoju duchowym. To zbudowanie kamienia węgielnego, na którym może się potem wznieść solidna budowla całej nasze praktyki duchowej. Umysł nie poddany kontroli, rządzony przez wewnętrznego „gadacza”, przyrównywany jest do sztormu na oceanie. Jeśli do takiego rozszalałego oceanu wrzucić skałę nie rozpoznamy nawet rozbryzgów. Nie jesteśmy w stanie skontrolować co do takiego umysłu wchodzi i co z niego wychodzi. Wewnętrzna koncentracja natomiast porównywana jest do tafli wody bez jednej nawet falki. Gdy do takiej wody wrzucimy tylko piórko, niewielka falka powstała z tego faktu będzie dla nas postrzegalna. Uzyskanie koncentracji prowadzi więc do wewnętrznej samokontroli. Introspekcja wraz z samoobserwacją pozwalają przypomnieć sobie i dogłębnie zrozumieć wszystkie nasze uwarunkowania i mechanizmy emocjonalno- mentalne i ich powiązania z wydarzeniami z naszego życia. Pozwalają też na ich rozpuszczenie poprzez proces wybaczenia. Szeroki kontekst obserwacji przypomnienia wszystkich znaczących sytuacji z naszego życia daje też możliwość uświadomienia głębokich motywów naszego postępowania, a w dalszej perspektywie głębsze poznanie swojej prawdziwej natury. Kiedy studiowanie tekstów objawionej Bożej Mądrości, świętych tekstów różnych religii stanie się naszym nawykiem, w naturalny sposób nasz umysł odwróci się od różnych niepotrzebnych nam i zaśmiecających energii. Z czasem pojawi się zrozumienie całego przejawionego życia, głęboka mądrość i duchowa wiedza prowadząca do szczęśliwego i spełnionego życia.

5. Iśwaropranidhana

Postawa szacunku, oddania i wdzięczności kultywowana w stosunku do Boga określa ten nakaz. Docelowo zaleca się pamiętać o Bogu w każdej chwili swojego istnienia. Dziękować za wszystko, co nam przynosi życie, dzielić się z nim wszystkimi naszymi troskami i radościami, prosić o wszystko czego pragniemy. Jego ustanowić celem wszystkich naszych działań i całego życia. W Jego ręce oddać nasz los i kierowanie wszystkimi naszymi przedsięwzięciami, całym naszym życiem.

Razem z Jamami Nijamy tworzą całość i dają pojęcie rozległości zadania stojącego przed każdym, kto pragnie się doskonalić.